دعاوی سرمایه‌گذاری بین‌المللی چیست؟

به اختلاف میان سرمایه‌گذار خارجی و دولت میزبان سرمایه‌گذاری که ناشی از نقض تعهدات دولت در برابر سرمایه‌گذار باشد، دعوای سرمایه‌گذاری بین‌المللی گفته می‌شود. این دعاوی غالباً بر اساس معاهدات دوجانبه سرمایه‌گذاری (BIT)، قراردادهای تجاری بین‌المللی یا توافق‌نامه‌های چندجانبه شکل می‌گیرند.

دلایل اصلی بروز دعاوی سرمایه‌گذاری

1- سلب مالکیت (Expropriation):  به اقدام دولتی گفته می‌شود که مالکیت شخصی یا دارایی‌های یک فرد یا شرکت را بدون رضایت قبلی او و معمولاً با پرداخت غرامت معقول مصادره می‌کند.

2- رفتار غیرمنصفانه و تبعیض‌آمیز (FET/MFN Violation): نقض تعهدات کشور میزبان در زمینه رفتار منصفانه و برابر با سرمایه‌گذاران خارجی. FET (Fair and Equitable Treatment) و MFN (Most-Favored-Nation) به حقوق سرمایه‌گذار در برابر تبعیض اشاره دارند.

3- نقض قرارداد (Umbrella Clause Violation): نقض تعهدات قراردادی در زمینه سرمایه‌گذاری که معمولاً تحت مفاد قراردادهای دو یا چندجانبه بین کشورها قرار می‌گیرد و شامل حفاظت از قراردادهای سرمایه‌گذاری است.

4- عدم حمایت و امنیت کامل (Full Protection and Security): تعهد کشور میزبان به ارائه حفاظت و امنیت کامل برای سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی‌های سرمایه‌گذاران خارجی، شامل جلوگیری از تهدیدات فیزیکی، قانونی یا مالی.

5- عدم دسترسی به عدالت یا تأخیر در دادرسی: وضعیتی که در آن یک طرف نمی‌تواند به‌طور مؤثر یا به‌موقع به دادگاه دسترسی داشته باشد یا روند رسیدگی به دعوا با تأخیر زیادی مواجه می‌شود.

مهم‌ترین مراجع رسیدگی به دعاوی سرمایه‌گذاری

مهم‌ترین مراجع رسیدگی به دعاوی سرمایه‌گذاری عبارت‌اند از:

1. مرکز حل اختلافات سرمایه‌گذاری (ICSID)

وابسته به بانک جهانی – تخصصی‌ترین مرجع داوری در حوزه دعاوی سرمایه‌گذاری

✔ بر اساس معاهده واشنگتن (۱۹۶۵)

✔ احکام صادره الزام‌آور و قابل اجرا در کشورهای عضو

2. مرکز UNCITRAL

✔ قوانین داوری تجارت سازمان ملل – قابل استفاده در داوری‌های موردی با کشورها

✔ مزیت: انعطاف‌پذیر و قابل اجرا در کشورهایی که عضو ICSID نیستند

3. مراکز داوری تجاری بین‌المللی

✔ مراکز ICC، LCIA، SCC، SIAC و DIAC

✔ بیشتر در دعاوی ناشی از قراردادهای سرمایه‌گذاری کاربرد دارند

مراحل طرح دعوای سرمایه‌گذاری بین‌المللی

1- اعلام رسمی اختلاف به دولت میزبان

2- ورود به مرحله مذاکره و سازش (Cooling-off period)

3- ارسال درخواست داوری به ICSID یا مرجع منتخب

4- تشکیل دیوان داوری و ارائه مستندات و دفاعیات

5- صدور رأی نهایی و اجرای آن در سطح بین‌المللی

ما چه خدماتی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهیم؟

خدماتی که ما در موسسه حقوقی دادگران حق و عدالت (نیک‌آرا) ارئه می‌دهیم، عبارت‌اند از:

1- بررسی و تحلیل توافق‌نامه‌های سرمایه‌گذاری (BITs)

✔ تطبیق با تعهدات دولت‌ها

✔ تعیین نقاط ضعف و قابلیت طرح دعوی

2- نگارش و تنظیم قراردادهای سرمایه‌گذاری

✔ درج شروط حمایتی مانند شرط داوری، قانون حاکم، حمایت از مالکیت و شرط MFN

3- ارزیابی ریسک حقوقی پروژه‌های بین‌المللی

✔ مطالعه قوانین داخلی کشور مقصد

✔ تحلیل احتمال مصادره یا موانع قانونی

4- مشاوره در روند داوری بین‌المللی

✔ تهیه اسناد و لوایح

✔ تعامل با تیم داوران و پاسخ‌گویی به دفاعیات دولت میزبان

5- اجرای آرا در کشورهای مختلف

✔ پیگیری از طریق کنوانسیون نیویورک یا سازوکارهای دوجانبه

چه افرادی به خدمات دعاوی سرمایه‌گذاری نیاز دارند؟

✔ شرکت‌هایی که در پروژه‌های بین‌المللی عمرانی، انرژی، نفت و گاز، فناوری و ساخت‌وساز سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
بازرگانانی که در کشور میزبان مورد تبعیض یا برخورد سیاسی قرار گرفته‌اند.

✔ برندهای خارجی که دارایی یا علامت تجاری‌شان ضبط شده است.

✔ افرادی که به دعوت دولت یا با وعده حمایت وارد پروژه شده‌اند و اکنون متضررند.

آیا سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند از این روش‌ها استفاده کنند؟

بله. ایران با بیش از ۶۰ کشور دنیا معاهده دوجانبه سرمایه‌گذاری (BIT) امضا کرده است، از جمله:

✔ آلمان

✔ فرانسه

✔ ترکیه

✔ چین

✔ امارات

✔ هند

✔ اتریش

✔ کرواسی

✔ سوریه

✔ آذربایجان

✔ سوئیس

💡 بر این اساس، سرمایه‌گذاران ایرانی در صورت نقض حقوقشان توسط دولت میزبان، می‌توانند در داوری بین‌المللی طرح دعوی کنند.

نمونه پرونده‌هایی که رسیدگی کرده‌ایم

✔ شکایت شرکت ایرانی از دولت آسیای میانه بابت فسخ قرارداد برق‌رسانی

✔ مصادره زمین‌های یک شرکت کشاورزی ایرانی در آفریقا بدون پرداخت غرامت

✔ مصادره سهام یک هتل زنجیره‌ای ایرانی در کشور عربی و طرح دعوی در ICSID

✔ تأخیر دولت اروپایی در صدور مجوز بهره‌برداری برای شرکت ایرانی فناوری اطلاعات

مزایای استفاده از وکیل متخصص دعاوی سرمایه‌گذاری

✔ آشنایی با رویه داوری ICSID و UNCITRAL

✔ مهارت در نگارش به زبان حقوقی انگلیسی

✔ تجربه حضور در پرونده‌های فراملیتی

✔ تسلط بر تعامل با داوران و تنظیم لوایح قوی

✔ حفظ روابط دیپلماتیک و در عین حال، دفاع مؤثر از حقوق موکل

چرا ما را انتخاب کنید؟

✔ تجربه تخصصی در بیش از ۱۸ پرونده بین‌المللی

✔ همکاری با وکلای داوری در آمریکا، کانادا، اروپا و حوزه خلیج فارس

✔ تسلط کامل بر حقوق تطبیقی و اسناد BIT

✔ تیم حرفه‌ای شامل وکیل، تحلیلگر حقوق تطبیقی، و مترجم حقوقی رسمی

✔ تمرکز بر استراتژی مذاکره و نیز طرح قوی در داوری بین‌المللی

همین حالا با وکیل سرمایه‌گذاری بین‌المللی مشاوره بگیرید.

در دنیای پر‌رقابت امروز، سرمایه‌گذاری بین‌المللی فرصتی طلایی برای رشد و سودآوری است، اما تنها در صورتی که از پشتوانه‌ی حقوقی قوی برخوردار باشید. اگر دولت میزبان به تعهداتش عمل نکرد، دارایی‌تان را مصادره کرد یا شما را هدف تبعیض قرار داد، وقت آن است که مسیر حرفه‌ای دفاع از حقوقتان را آغاز کنید.

ما اینجاییم تا با تکیه بر سال‌ها تجربه، تیمی متعهد، و تسلط کامل بر سازوکارهای داوری بین‌المللی، از حق شما دفاع کنیم. نه‌تنها با زبان حقوق بین‌الملل، بلکه با زبان استراتژی، مذاکره و نتیجه.

اگر سرمایه‌تان ارزشمند است، مشاوره‌ی حقوقی‌تان هم باید در حد سرمایه‌تان باشد.

همین حالا فرم مشاوره را پر کنید یا با ما تماس بگیرید.

به جای تسلیم در برابر بی‌عدالتی، حقوق سرمایه‌تان را جهانی مطالبه کنید. ما همراه مطمئن شما در این مسیر هستیم.